"Nevralji" sayfasının sürümleri arasındaki fark
Nedimyavuz (Mesaj | katkılar) (→Akupunkktur Tedavisi) |
|||
(2 kullanıcıdan 9 ara revizyon gösterilmiyor) | |||
1. satır: | 1. satır: | ||
− | |||
− | |||
− | |||
==Nevralji== | ==Nevralji== | ||
44. satır: | 41. satır: | ||
'''Ek noktalar:''' İyi tepki alabilmek için 2-3 nokta seçilir. | '''Ek noktalar:''' İyi tepki alabilmek için 2-3 nokta seçilir. | ||
− | + | “rüzgarı” atmak için : | |
Fengchi (G-20) | Fengchi (G-20) | ||
166. satır: | 163. satır: | ||
Takip eden bir yıl süresince hasta herhangi bir ağrı çekmedi. | Takip eden bir yıl süresince hasta herhangi bir ağrı çekmedi. | ||
− | == | + | ==Glosofarinjeal nevralji== |
Glosofarinjeal nevralji yaygın değildir. Fakat tanımakta fayda vardır, çünkü ortaya çıktığında trigeminal nevralji ile karıştırılabilir. Trigeminal nevralji ile pek çok benzerlik gösterir, fakat lokasyonu farklıdır. Dokuzuncu ve onuncu kraniyal sinirlerin duyusal beslemesi ile herhangi bir bölgede meydana gelebilir. Boğazda ve dilin posterior çeyreğinde meydana gelebilir, bazen kulağa, alt çene ve boyuna doğru yayılır. Ağrı ya farenksle ya da sadece kulakla sınırlı tutulabilir ve tetikleyici bölgeler dilin, bademcik çukurunun ve/veya kulağın dış kanalının tabanında bulunabilir. | Glosofarinjeal nevralji yaygın değildir. Fakat tanımakta fayda vardır, çünkü ortaya çıktığında trigeminal nevralji ile karıştırılabilir. Trigeminal nevralji ile pek çok benzerlik gösterir, fakat lokasyonu farklıdır. Dokuzuncu ve onuncu kraniyal sinirlerin duyusal beslemesi ile herhangi bir bölgede meydana gelebilir. Boğazda ve dilin posterior çeyreğinde meydana gelebilir, bazen kulağa, alt çene ve boyuna doğru yayılır. Ağrı ya farenksle ya da sadece kulakla sınırlı tutulabilir ve tetikleyici bölgeler dilin, bademcik çukurunun ve/veya kulağın dış kanalının tabanında bulunabilir. | ||
180. satır: | 177. satır: | ||
Aurikulo tedavisi uygulanır. | Aurikulo tedavisi uygulanır. | ||
− | + | Esas Noktalar (iki takım) | |
− | 1.Farenks: Üçlü Enerji Verici (glosofarinjeal, vagus ve fasiyal sinir noktalarının uyarımı) | + | '''1.'''Farenks: Üçlü Enerji Verici (glosofarinjeal, vagus ve fasiyal sinir noktalarının uyarımı) |
− | 2.Soluk Borusu: Tonsil, Dil | + | '''2.'''Soluk Borusu: Tonsil, Dil |
− | + | Ek Noktalar (iki takım) | |
− | 1.Beyin sapı: Sempatik sinir, Shenmen | + | '''1.Beyin sapı:''' Sempatik sinir, Shenmen |
− | 2.Beyin: Oksipital | + | '''2.Beyin:''' Oksipital |
===Akupunktur manipülasyonu=== | ===Akupunktur manipülasyonu=== | ||
212. satır: | 209. satır: | ||
Hasta takip eden 6 ay boyunca ağrı yaşamadı. | Hasta takip eden 6 ay boyunca ağrı yaşamadı. | ||
− | + | YÜZ NEVRALJİSİ | |
− | + | ||
Yüz nevraljisinin eş anlamlı kavramları nervus intermedius nevralji, fasiyal sinir nevraljisi, timpani siniri yüz felcidir. Glosofarinjeal nevraljiden daha nadir görülür ve yüz felci vakalarını glosofarinjeal nevraljiden ayırt etmek zordur. | Yüz nevraljisinin eş anlamlı kavramları nervus intermedius nevralji, fasiyal sinir nevraljisi, timpani siniri yüz felcidir. Glosofarinjeal nevraljiden daha nadir görülür ve yüz felci vakalarını glosofarinjeal nevraljiden ayırt etmek zordur. | ||
− | + | ANATOMİ | |
− | + | ||
Bu tür nevraljinin anatomik temeli, nervus intermediusun duyumsal kök olduğu sekizinci kraniyal sinirde uzanır. Bu sinir muhtemelen, trigeminal sinirin spinal bölgesine sokulan genikülat gangliondaki nöronlardan çıkan ağrı lifleri taşır. Bu trigeminal sinir aynı zamanda glosofarinjeal ve vagus sinirlerin ağrı liflerinin son bulduğu yerdir, en az üçüncü servikal segmentin dorsal boynuzu kadar alçaktadır. | Bu tür nevraljinin anatomik temeli, nervus intermediusun duyumsal kök olduğu sekizinci kraniyal sinirde uzanır. Bu sinir muhtemelen, trigeminal sinirin spinal bölgesine sokulan genikülat gangliondaki nöronlardan çıkan ağrı lifleri taşır. Bu trigeminal sinir aynı zamanda glosofarinjeal ve vagus sinirlerin ağrı liflerinin son bulduğu yerdir, en az üçüncü servikal segmentin dorsal boynuzu kadar alçaktadır. | ||
Periferal dağılım değişkendir ve timpan zarını, işitme kanalının duvarlarını, dış meatusu, konkayı, tragusu, antitragusu ve antheliksi kapsar. Ayrıca yumuşak damak, boğaz ve nazofarenksi içerir ve fasiyal kaslardan proprioseptif kas tendon hislerini iletir. Kulaktaki alanını vagus ve glosofarinjeal sinirlerle ve yumuşak damaktaki inervasyonla paylaştığı için, boğaz ve nazofarenks glosofarinjeal nevraljide ağrının ilk meydana geldiği yerlerdir, bu yüzden yüz nevraljisini glosofarinjeal nevraljiden ayırmak zorlaşır. | Periferal dağılım değişkendir ve timpan zarını, işitme kanalının duvarlarını, dış meatusu, konkayı, tragusu, antitragusu ve antheliksi kapsar. Ayrıca yumuşak damak, boğaz ve nazofarenksi içerir ve fasiyal kaslardan proprioseptif kas tendon hislerini iletir. Kulaktaki alanını vagus ve glosofarinjeal sinirlerle ve yumuşak damaktaki inervasyonla paylaştığı için, boğaz ve nazofarenks glosofarinjeal nevraljide ağrının ilk meydana geldiği yerlerdir, bu yüzden yüz nevraljisini glosofarinjeal nevraljiden ayırmak zorlaşır. | ||
− | + | KLİNİK ÖZELLİKLER | |
− | + | ||
− | + | ||
Ağrının lokasyonundaki farklılık hariç trigemeinal nevraljiye benzerlik gösterebilir. Ağrı genellikle kulağın ve dış işitme kanlının daha derin kısımları ile sınırlıdır, fakat bazen kulağın tam önünde ve arkasındadır. Burada mastoid bölgeye, yumuşak damara, boğaza, boyuna ve çeneye doğru yayılım olabilir. Ayrıca yüz, burun, elmacık kemiği bölgesi ve gözün arkasında derin basınç sonucu meydana gelen ağrılı bir his vardır. | Ağrının lokasyonundaki farklılık hariç trigemeinal nevraljiye benzerlik gösterebilir. Ağrı genellikle kulağın ve dış işitme kanlının daha derin kısımları ile sınırlıdır, fakat bazen kulağın tam önünde ve arkasındadır. Burada mastoid bölgeye, yumuşak damara, boğaza, boyuna ve çeneye doğru yayılım olabilir. Ayrıca yüz, burun, elmacık kemiği bölgesi ve gözün arkasında derin basınç sonucu meydana gelen ağrılı bir his vardır. | ||
− | + | AKUPUNKTUR TEDAVİSİ | |
− | + | ||
− | + | ||
Hunt, çok çeşitli olan yüz ve baş ağrılarını daha rahat ifade etmek amacıyla “yüz nevraljisi” kavramını genişletti ve onları primer, sekonder ve refleks olarak sınıflandırdı. Sekonder ve refleks nevraljiler, diş çürükleri ve derin nazofarenks ülserleri gibi çevre iritanların sebep olduğu nevraljilerdir. Burada primer yüz felci ve postherpetik nevraljinin akupunktur tedavisi ele alınacak. | Hunt, çok çeşitli olan yüz ve baş ağrılarını daha rahat ifade etmek amacıyla “yüz nevraljisi” kavramını genişletti ve onları primer, sekonder ve refleks olarak sınıflandırdı. Sekonder ve refleks nevraljiler, diş çürükleri ve derin nazofarenks ülserleri gibi çevre iritanların sebep olduğu nevraljilerdir. Burada primer yüz felci ve postherpetik nevraljinin akupunktur tedavisi ele alınacak. | ||
Akupunktur Noktalarının Seçimi | Akupunktur Noktalarının Seçimi | ||
Ağrı yedinci kraniyal sinirin anatomik sınırlarının arkasına yayılabilir, yani boyun kısmı, art kafa, başın tepesi ve önü. Ağrının bu bölgelere doğru yayılımı, fasiyel sinir ve büyük oriküler sinir, servikal kütanöz sinir ve küçük oksipital sinir ve servikal sinir ağının bütün dalları arasındaki anastomozlar tarafından kontrol edilebilir. Trigeminal sinirin spinal bölgesindeki ağrı liflerinin merkezi sonlanımı, ağrının boyundan çok diğer bölgelere yayılımına sebep olan önemli bir mekanizmayı oluşturur. Akupunktur noktaları seçilirken, bütün bunlar göz önünde bulundurulmalıdır. | Ağrı yedinci kraniyal sinirin anatomik sınırlarının arkasına yayılabilir, yani boyun kısmı, art kafa, başın tepesi ve önü. Ağrının bu bölgelere doğru yayılımı, fasiyel sinir ve büyük oriküler sinir, servikal kütanöz sinir ve küçük oksipital sinir ve servikal sinir ağının bütün dalları arasındaki anastomozlar tarafından kontrol edilebilir. Trigeminal sinirin spinal bölgesindeki ağrı liflerinin merkezi sonlanımı, ağrının boyundan çok diğer bölgelere yayılımına sebep olan önemli bir mekanizmayı oluşturur. Akupunktur noktaları seçilirken, bütün bunlar göz önünde bulundurulmalıdır. | ||
− | |||
Oriküla Tedavi | Oriküla Tedavi | ||
− | |||
Esas noktalar (2 takım) | Esas noktalar (2 takım) | ||
− | |||
1.Üçlü Enerji Verici (glosofarinjeal, vagus ve fasiyal sinir noktalarının uyarılması.) | 1.Üçlü Enerji Verici (glosofarinjeal, vagus ve fasiyal sinir noktalarının uyarılması.) | ||
Farenks | Farenks | ||
− | + | Alın | |
− | + | Sempatik | |
− | + | ||
2.Temporal sinir | 2.Temporal sinir | ||
Dış kulak | Dış kulak | ||
Beyin | Beyin | ||
− | |||
Ek Noktalar (2 takım) | Ek Noktalar (2 takım) | ||
− | |||
1.Ağız | 1.Ağız | ||
− | + | Yüz | |
− | + | Shenmen | |
− | + | Boyun | |
2.Alt çene | 2.Alt çene | ||
− | + | Art kafa | |
− | + | Beyin sapı | |
− | + | ||
Elektroakupunktur | Elektroakupunktur | ||
− | |||
Noktalar aşağıda gösterildiği gibi seçilir: | Noktalar aşağıda gösterildiği gibi seçilir: | ||
− | |||
Esas noktalar | Esas noktalar | ||
− | Tinggong | + | Tinggong (İB-19) |
− | Taichong | + | Taichong (KC-3) |
− | Jiaosun | + | Jiaosun (ÜE-20) |
− | Wangu | + | Wangu (G-12) |
− | Ermen | + | Ermen (ÜE-21) |
− | Shenmen | + | Shenmen (H-7) |
Ek noktalar | Ek noktalar | ||
− | Fengchi | + | Fengchi (G-20) |
− | Baihui | + | Baihui (YD-20) |
− | Taiyang | + | Taiyang (Ekstra-2) |
− | Hegu | + | Hegu (KB-4) |
Huatuojiaji C2 C3 | Huatuojiaji C2 C3 | ||
− | |||
Her seferinde 6-8 nokta iğnelenir. | Her seferinde 6-8 nokta iğnelenir. | ||
− | + | Akupunktur Manipülasyonu | |
− | + | ||
− | + | ||
Kulak noktaları haftada bir kez kalıcı pres iğnelerle uyarılır ve alternatif olarak iki takım kulak akupunkturu noktası uygulanmalıdır (hem esas hem de ek noktalar). Bir kür 8-10 seanstan oluşur. Eğer ağrıda azalma görülürse, tedavi devam ettirilir. | Kulak noktaları haftada bir kez kalıcı pres iğnelerle uyarılır ve alternatif olarak iki takım kulak akupunkturu noktası uygulanmalıdır (hem esas hem de ek noktalar). Bir kür 8-10 seanstan oluşur. Eğer ağrıda azalma görülürse, tedavi devam ettirilir. | ||
− | Elektro akupunktur tekniği iğnenin akupunktur noktasına takılması, iğnenin elle aşağı yukarı manipüle edilmesi ve hasta deqi hissini yakalayana kadar saat yönünün tersine ve saat yönünde döndürülmesi, ve ardından iğnelerin 30 dakikalık sürekli tarzda akım sağlayan elektrik uyarıcıya bağlanmasından oluşur. Hasta 10 seans tamamlanana kadar her gün veya iki günde bir tedaviye alınır. Eğer ilerleme kaydedilirse, kür devam ettirilir. Bir kür tedavi | + | Elektro akupunktur tekniği iğnenin akupunktur noktasına takılması, iğnenin elle aşağı yukarı manipüle edilmesi ve hasta deqi hissini yakalayana kadar saat yönünün tersine ve saat yönünde döndürülmesi, ve ardından iğnelerin 30 dakikalık sürekli tarzda akım sağlayan elektrik uyarıcıya bağlanmasından oluşur. Hasta 10 seans tamamlanana kadar her gün veya iki günde bir tedaviye alınır. Eğer ilerleme kaydedilirse, kür devam ettirilir. Bir kür tedavi 10 seanstan oluşur. |
− | + | ||
Bazen hem kulak akupunkturu hem de elektro akupunktur uygulamak, tek başına oriküla akupunktur veya elektro akupunktur uygulamaktan daha iyi sonuçlar verebilir. | Bazen hem kulak akupunkturu hem de elektro akupunktur uygulamak, tek başına oriküla akupunktur veya elektro akupunktur uygulamaktan daha iyi sonuçlar verebilir. | ||
− | + | Vaka Geçmişi | |
− | + | ||
− | + | ||
H.F. iki aydır devam eden sol kulak ağrısından şikâyet eden 46 yaşında işçi, erkek bir hasta. Ani ataklar ve kulak kepçesinin kızarması ile birlikte beklenmedik sol kulak ağrı paroksismleri yaşadı. Nöbettin süresi birkaç saniye ya da birkaç dakikaydı. Fakat bir paroksismin bitmesi yarım saat veya daha fazla sürdü. Ataklar arsında hastada herhangi semptom gözlemlenmedi. Paroksismal ağrı atakları keskindi ve yakıcı karakterdeydi. Başlangıçta dış kulak kanalında iken, aşamalı olarak boynun sol tarafına ve art kafaya yayıldı ve ağrı atakları daha sık ve uzun süreli hale geldi. Hasta son bir haftadır ağrısız gününün olmadığını söyledi. Ağrı kesicilere yanıt vermedi. | H.F. iki aydır devam eden sol kulak ağrısından şikâyet eden 46 yaşında işçi, erkek bir hasta. Ani ataklar ve kulak kepçesinin kızarması ile birlikte beklenmedik sol kulak ağrı paroksismleri yaşadı. Nöbettin süresi birkaç saniye ya da birkaç dakikaydı. Fakat bir paroksismin bitmesi yarım saat veya daha fazla sürdü. Ataklar arsında hastada herhangi semptom gözlemlenmedi. Paroksismal ağrı atakları keskindi ve yakıcı karakterdeydi. Başlangıçta dış kulak kanalında iken, aşamalı olarak boynun sol tarafına ve art kafaya yayıldı ve ağrı atakları daha sık ve uzun süreli hale geldi. Hasta son bir haftadır ağrısız gününün olmadığını söyledi. Ağrı kesicilere yanıt vermedi. | ||
Dış kulak kanalındaki tetikleyici bir bölgenin varlığı hariç, muayenede önemli bir bulguya rastlanmadı. | Dış kulak kanalındaki tetikleyici bir bölgenin varlığı hariç, muayenede önemli bir bulguya rastlanmadı. | ||
Bu vakadaki ağrı, ağrının lokasyonundaki farklılık hariç trigeminal nevraljiye benzerlik gösteriyor. Bu bir yüz felci vakasıydı. | Bu vakadaki ağrı, ağrının lokasyonundaki farklılık hariç trigeminal nevraljiye benzerlik gösteriyor. Bu bir yüz felci vakasıydı. | ||
− | + | Tedavi ve Daha Fazla Kür | |
− | + | ||
− | + | ||
Hasta aşağıda belirtildiği gibi tedavi edildi. | Hasta aşağıda belirtildiği gibi tedavi edildi. | ||
Alternatif olarak iki takım kulak akupunkturu noktası kullanıldı. İki seans arasında bir gün ara verildi. İki takım kulak noktası: (1) Üçlü enerji verici, Dış kulak, Beyin, Oksipital, shenmen; (2) Beyin, Boyun, Yüz, Sempatik sinir, Temporal. İki seanstan sonra bariz bir azalma görülmedi. | Alternatif olarak iki takım kulak akupunkturu noktası kullanıldı. İki seans arasında bir gün ara verildi. İki takım kulak noktası: (1) Üçlü enerji verici, Dış kulak, Beyin, Oksipital, shenmen; (2) Beyin, Boyun, Yüz, Sempatik sinir, Temporal. İki seanstan sonra bariz bir azalma görülmedi. | ||
Elektro akupunktur eklendi ve haftada üç kez uygulandı. Noktalar şu şekilde seçildi: Tinggong (İB-19), Fengchi (G-20), Shenmen (H-7), Jiaosun (ÜE-20), Huatuojiaji noktaları sol C3, C5 ve sağ C4,C6. | Elektro akupunktur eklendi ve haftada üç kez uygulandı. Noktalar şu şekilde seçildi: Tinggong (İB-19), Fengchi (G-20), Shenmen (H-7), Jiaosun (ÜE-20), Huatuojiaji noktaları sol C3, C5 ve sağ C4,C6. | ||
Başlangıç tedavisinden iki hafta sonra atakların sıklığı azaldı. Bir buçuk aylık tedaviden sonra ağrı tamamen kayboldu. | Başlangıç tedavisinden iki hafta sonra atakların sıklığı azaldı. Bir buçuk aylık tedaviden sonra ağrı tamamen kayboldu. | ||
− | + | Takip | |
− | + | ||
− | + | ||
Akupunktur tedavisinin sonunda, bir yol sonra ataklarda nüks meydana geldi. | Akupunktur tedavisinin sonunda, bir yol sonra ataklarda nüks meydana geldi. | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− |
14:47, 28 Mart 2013 tarihindeki hâli
İçindekiler
Nevralji
“Nevralji” terimi, paroksismal ağrı tarafından karakterize edilen ve bir sinir boyunca meydana gelen ağrıyı ifade eder. Maalesef, bu terim genellikle hastalar tarafından kullanılır ve bazen de hekimler tarafından herhangi bir belirsiz, fokal durumu tanımlamak için kullanılır. Kronik bir sinir hastalığıdır. Nevraljinin teşhisi yapılmadan önce, düzgün patolojik lezyonlu sinir rahatsızlıkları, bir iç organdan gelen göndermeli ağrı ve nevrotik rahatsızlıklar ekarte edilmelidir. Bu rahatsızlıkta aynı zamanda histopatolojik düzeyde değişiklikler de mevcuttur. Fiziksel, nörolojik, rutin laboratuar, radyolojik, CT tarama, EEG ve CSF muayeneleri nevraljili hastalar için tamamen normal incelemelerdir. Trigeminal nevralji, “oksipital” nevralji ve herpes zoster ve postherpetik nevralji akupunktur uygulamasında en sık karşılaşılan vakalardır.
Trigeminal Nevralji
Trigeminal nevralji, trigeminal sinirin bir veya daha fazlasını içeren paroksismal ağrı atakları tarafından karakterize edilir. Hastalığın sebebi bilinmiyor. Ayrıca patolojisi ve mekanizması hakkında çok az şey biliniyor. Çoğunlukla orta ve inferior bölünmeleri içerdiği için, ağrının sebebi olarak genellikle dişler görülür ve ayrıca bir veya birden fazla dişin çekilmesi de bu ağrının sebebi olabilir. Gerçek trigeminal nevraljide, normal testler aracılığı ile yapılan tetkiklerde herhangi bir nörolojik eksiklik görülmez. Kadın ve erkek aynı oranda etkilenir. Genellikle orta yaşın yetişkinlerinde görülürken, ilerlemiş yaşta olanlarda çok yaygın değildir. En şiddetli kranyofasiyel ağrıdır. Aniden ortaya çıkar. Ağrı tırmalar bir yapıya sahiptir, basit bir ağrı birkaç saniye sürebilir, fakat genellikle bu tarzda bir dizi ağrı yakın aralıklarla birbirini takip eder. Birçok vakadaki ağrı ikinci ve üçüncü divizyonlardadır. İkinci divizyon ağrı üst çene boyunca ve üçüncü divizyon ağrı ise alt çene boyunca yayılır. Birinci divizyon nadiren etkilenir ve ağrısı alın boyunca yayılır. Ağrı ayrıca yüz hareketleri ve yüzün bazı kısımlarına dokunma yoluyla başlayabilir. Ve ayrıca yeme, traş olma, gülme ve hatta konuşma ve yüz yıkama esnasında da meydana gelebilir. Trigeminal nevralji iki taraflı olabilir fakat her iki taraf da asla aynı zamanda vuku bulmaz. Atak sadece birkaç gün veya birkaç hafta sürebilir, eğer tedavi edilmez ise aylar ve yıllar boyunca devam etme eğilimindedir. Fakat rahatsızlıkta gerileme çok yaygın değildir.
Akupunktur tedavisi
Akupunktur Noktalarının Seçimi Esas akupunktur noktaları ağrının meydana geldiği dalların lokasyonuna göre uygulanır. Her seferinde 3 ila 5 nokta iğnelenir.
Beşinci kraniyal sinirin birinci divizyonu:
Touwei (S-8), Zanzhu (B-2), Sizhukong (TE-23), Yangbai (G-14),
Beşinci kraniyal sinirin ikinci divizyonu:
Sibai (S-2), Chengqi (S-1), Taiyang (Ekstra-2), Xiaguan (S-7), (Yingxiang) (KB-20), (Quanliao) (İB-18),
Beşinci kraniyal sinirin üçüncü divizyonu:
Xiaguan (S-7), Jiache (S-6), Dicang (S-4), Chengjiang (CV-24),
Ek noktalar: İyi tepki alabilmek için 2-3 nokta seçilir.
“rüzgarı” atmak için :
Fengchi (G-20) Yifeng (TE-17)
Tonifikasyon için:
Sanyinjiao (Da-6) Zusanli (S-36) Baihui (YD-2) Taichong (Ka-3) Hegu (KB-20)
Semptomların rahatlaması için, yukarıda bahsedilen noktalar bir arada kullanılmalıdır, fakat bazen noktaların kombinasyonuna ihtiyaç duyulabilir, çünkü trigeminal nevralji çok ağrılı bir rahatsızlıktır. Hasta çoğunlukla beraberinde akılsal stres de çeker. Bu nedenle, Kalp Shu noktası veya diğer bağlantılı noktalar kullanmak etkiyi artıracaktır, özellikle uzun süreli vakalarda.
Akupunktur Manipülasyonu
Teknik, yukarıda bahsedildiği gibi “deqi” fenomenine ulaşılana kadar akupunktur noktalarının iğnelenmesinden oluşur. Sonrasında iğneler batırılarak ve kaldırılarak ve saat ibresinin aksi yönünde döndürerek-kıvırarak 1-2 saat boyunca elle manipüle edilir. Daha sonra iğneler elektrik uyarıcıya takılır. 30 dakika boyunca 3 saniye sıklıkla aralıklı akım uygulanır. Hasta 10 seans tamamlanana kadar günde bir kez tedavi edilir. Eğer bir ilerleme kaydedilirse, seanslar devam ettirilir. Eğer bir dizi akupunktur noktası 10 iğneleme sonunda herhangi bir sonuç vermez ise, noktalar değiştirilir.
Vaka geçmişi
Z.S. 43 yaşında yaklaşık iki yıldır yüzünün sağ alt yarısında şiddetli, bezdirici ve ani nöbetler halinde gelen ağrıları olan kadın bir hasta. Ağrı alt çenede başladı ve sonra üst çeneye yayıldı. Ağrı aniden başladı ve sadece birkaç saniye sürdü ve daha sonra tamamen kayboldu, fakat buna benzer bir dizi ağrı birbirini takip etti. Atakların sayısı günden güne değişiklik gösterdi. Ağrının onu uykusundan uyandırdığı zamanlar oldu ve konuşma, yemek yeme, dişlerini fırçalama ve yüzünü yıkama gibi aktiviteler ağrısını artırdı. Ağrının sebebi olarak hastanın dişleri gösterildi ve 4 tanesi çekildi. Hasta karbamazepine yanıt vermedi. Ağrının “dünyadaki en kötü ağrı” olduğunu söyledi. Tetkikler herhangi önemli bir sonuç vermedi. Ani bir atak esnasında aniden yüzünü tuttu ve 1-2 dakika endişeli bir hale büründü. Ağzın sağ köşesinde meydana gelen temasa bağlı olarak ağrı nöbetleri yaşandı. Bu, ikinci ve üçüncü divizyonu içeren tipik bir trigeminal nevralji vakasıdır.
Tedavi ve Daha Fazla Kür
Hasta aşağıda gösterildiği gibi tedavi edildi. Xiaguan (S-7), Sibai (S-2), Jiache (S-6), Dicang (S-4), Fengchi (G-20), Sanyinjiao (Da-36), Zusanli (S-36) noktalrı kullanıldı. On seans uygulandı. 8 seansın ardından herhangi bir atak olmadı.
Takip
Bir yıllık takip tedavileri boyunca hasta normaldi.
Oksipital Nevralji
Başın arkasından vertekse doğru yayılan ağrı fazlaca yaygındır ve birçok hekim tarafından genellikle aksipital nevralji terimi kullanılır. Oksipital nevralji tam olarak tanımlanmamıştır ve primer idyopatik oksipital nevraljinin varlığı kesin değildir. Oksipital bölgedeki ağrı genellikle boyun omurgası rahatsızlıkları, miyozit, osteoartrit veya foramen magnum ve omurilik tümörleri ve hatta ciddi intrakraniyal hastalıklar gibi bazı altta yatan faktörlerin semptomatiğidir. Rahatsızlığın tedavisi açısından, oksipital nevralji teşhisi yapılmadan önce altta yatan sebepleri bertaraf etmek oldukça önemlidir.
Ağrı genellikle iki taraflı ve sürekli tarzdadır fakat baş ve kulak arkası ve vertekse birden saplanarak paroksismal hale gelebilir. Şiddetlidir. Aksırmak ve öksürmek veya gülmek ağrıyı artırabilir bu nedenle hasta boynunu genellikle dik tutar. Art kafa bölgesi boyunca hiperestezi olabilir. Oksipital tümseğin aşağısındaki art kafa sinirleri boyunca bir hassasiyet meydana gelmesi durumu yaygındır.
Akupunktur Tedavisi
Akupunktur Noktalarının Seçimi
Esas Noktalar
Fengchi (G-20) Tianzhu (B-10) Huatuojiaji (Ekstra noktalar sırasıyla C2, C3, C4 spinal çıkıntılardan 0.5 inç olarak yerleştirildi)
Ek noktalar
Tongtian (B-7) Chengguang (B-6)
Her seferinde dört ila altı akupunktur noktası iğnelendi.
Akupunktur Manipülasyonu
Fengchi noktası iğnelendiğinde, iğne dik olarak yerleştirilmelidir, daha sonra iğnenin ucu iğnelemenin yönünün çapraz olduğunu gösterir şekilde zigomatik kemiğin karşısında olmalıdır. 1-1.5 cm iğneleme derinliği yeterlidir. Eğer Tongtian ve Chengguang noktaları iğnelenirse, iğne ucunun yönü ağrılı bölgeye doğru olmalıdır. Eğer Huatuojiaji noktalrı iğnelenirse, iğne gövdesi omurgaya parelel şekilde deri altı dokusunun altında ve kaudal doğrultuda olmalıdır.
İğne “deqi” fenomenine ulaşana kadar manipüle edilir, ve ardından iğneler elektrik uyarıcıya takıldıktan ve 2 saniye sıklıkla 30 dakika süren, gidip gelen tarzdaki akıma ayarlandıktan sonra iğne kaldırılır ve batırılır ve saat yönünün tersinde dakikada 120 frekans aralığında 1-2 dakika döndürülür. Hastaya günde bir seans uygulanır. Bir kür tedavi 10 seanstan oluşur. Eğer bir dizi akupunktur noktası dört iğneleme sonunda herhangi bir sonuç vermez ise, noktalar değiştirilir. Genellikle bir veya iki kür tedavi istenilen etkiyi elde gerçekleştirir.
Vaka Geçmişi
C.G. 56 yaşında, başının arkası boyunca altı aydır baş ağrısı çeken erkek bir hasta. Ağrı şiddetli, donuk ve başın hareketiyle paroksismal artış gösteren vertekse doğru yayılan türdendi. Hasta başını sürekli dik tuttu. Analjezikler hasta üzerinde olumlu etki yapmadı. Oksiptal sinirlerin çıkışlarındaki ağrılı noktalar hariç, hastanın fiziksel, nörolojik, rutin laboratuar, CSF ve radyolojik muayeneleri normaldi. Bu bir “oksipital” nevralji vakasıdır.
Tedavi ve Daha Fazla Kür
Hasta aşağıda değinildiği gibi tedavi edildi. Bir dizi akupunktur noktası seçildi: İki taraflı Fengchi, sağ Huatuojiaji C2 ve sol Huatuojiaji C3 ve iki taraflı Tongtian. Hasta günde bir kez tedavi aldı. Ağrının şiddeti dördüncü seanstan sonra kademeli olarak azaldı ve birinci kürün sonunda hafif ağrı vardı. Ağrı ikinci kürün dördüncü seansından sonra bitti.
Takip
Hasta takip eden dokuz ay süresince hiçbir ağrı çekmedi.
Herpes Zoster ve postherpetik nevralji
Herpes zoster, posterior spinal kökü ve onun sinir düğümünü ve omuriliğin posterior boynuzunu kapsayan virüsün sebep olduğu bir hastalıktır. Hafif ve şiddetli ağrı döküntüden önce başlayabilir veya ağrı deri döküntüsü kaybolduktan sonra devam edebilir. Eğer ağrı veziküller ortaya çıktıktan sonra bir aydan fazla bir süre devam ederse, postherpetik nevralji teşhisine başvurulmalıdır. Postherpetik ağrı tek taraflı, şiddetli bir ağrıdır ve yakıcı, bıçak saplanmasına benzer karakterdedir ve muhtemelen ilgili bölgelerdeki yara dokusu formasyonu sonucu meydana gelir. Ağrının rahatlaması farklı bir terapötik problem olduğunun göstergesidir. Genellikle orta yaş ve yaşlı grubuna dahil kişilerde görülür. Kadın ve erkeklerde aynı oranda görülür. Herpes zoster semptomatik olabilir ve tüberküloz, travma gibi malignan rahatsızlıklara bağlı olarak meydana gelebilir.
Akupunktur Tedavisi
Akupunktur Noktalarının Seçimi
Ana noktalar:
“Çevreleme” metodu kullanılır, yani döküntülü bölge veya ağrı iğnelerle çevrelenir. Ayrıca döküntülü bölgenin merkezi boyunca her 2.5 cm’ye lezyonunun merkezine doğru bir iğne yerleştirilir. Mesane kanalları boyunca arka shu noktaları bel kemiğine bağlı kalınarak ilgili sinire göre seçilir.
Ek noktalar:
Tonifikasyon için:
Zusanli (Mi-36) Sanyinjiao (Da-6) Baihui (YD-20) Taichong (Ka-3)
Akupunktur manipülasyonu
İğne “deqi” hissi alınana kadar saat yönünün tersinde döndürülerek manipüle edilir, daha sonra iğneler elektrik uyarıcıya takılır ve dayanılabilir yoğunlukta 30 dakika 2 saniye frekansında, devam eden tarzda akım uygulanır. Tedavi günde bir veya iki günde bir olarak 10 seanslık kürlerden oluşur. Eğer hasta ilerleme gösterirse, tedavi devam eder. Eğer bir dizi akupunktur noktası 10 kez iğnelendikten sonra herhangi bir sonuç vermez ise, başka bir nokta grubu seçilir.
Vaka geçmişi:
K.P. 60 yaşında 4 gündür sol göğüs ve bel ağrısı çeken kadın bir hasta. Öncesinde sağlık durumu iyi olan hastanın aniden sol göğsünde bir ağrı başladı ve buna bağlı olarak kalp hastalığından şüphe edildi. ECG normaldi. Birkaç saat içinde bunu sırtta bir takip etti. Ağrı bezdirici, yakıcı tarzda ve katlanılmaz idi. Uykusunu bozdu. İki gün sonra sırtta herpetik dökülme bulundu. Hasta konvansiyel tedavi gördü fakat sonuç alınamadı. Bu tipik bir herpes zoster vakasıdır.
Tedavi ve daha fazla kür
Hasta “çevreleme” metodu ile tedavi edildi. On steril iğne herpetik lezyonların etrafına yerleştirildi. İğne uçları deri lezyonlarının merkezine yöneltildi. İğneleme hissi yakalandıktan sonra, elektrik uyarıcı iğnelere bağlandı. Çıkış yoğunluğu hastaya herhangi bir ağrı vermedi. Her nokta 30 dakika uyarıldı. Aynı zamanda Zusanli ve Santinjiao noktaları da iğnelendi, hasta ilk hafta günde bir kez, daha sonra iki günde bir tedaviye alındı. Üç seans sonunda hasta kendini daha iyi hissetti ve ağrı fark edilir derecede azaldı. Ağrı 8 seansın ardından kayboldu. Hasta toplam 15 seans aldı.
Takip
Takip eden bir yıl süresince hasta herhangi bir ağrı çekmedi.
Glosofarinjeal nevralji
Glosofarinjeal nevralji yaygın değildir. Fakat tanımakta fayda vardır, çünkü ortaya çıktığında trigeminal nevralji ile karıştırılabilir. Trigeminal nevralji ile pek çok benzerlik gösterir, fakat lokasyonu farklıdır. Dokuzuncu ve onuncu kraniyal sinirlerin duyusal beslemesi ile herhangi bir bölgede meydana gelebilir. Boğazda ve dilin posterior çeyreğinde meydana gelebilir, bazen kulağa, alt çene ve boyuna doğru yayılır. Ağrı ya farenksle ya da sadece kulakla sınırlı tutulabilir ve tetikleyici bölgeler dilin, bademcik çukurunun ve/veya kulağın dış kanalının tabanında bulunabilir. Ağrı trigeminal nevralji kadar şiddetlidir, ani nöbetler şeklinde sadece birkaç saniye sürer ve gün içinde birçok atak yaşanabilir. Gerilemeler görülür, fakat tekrar eden ağrı atakları zaman geçtikçe daha da uzar. Hasta ağrı meydana gelecek korkusu yaşasa da, ataklar sırasında rahattır. Ani nöbetler yutkunma, bazen konuşma, esneme veya parmağın kulağa doğru sokulması ve hatta başın sorunlu bölgeye doğru aniden çevrilmesiyle daha da artar. Yutkunma ile meydana gelen ani nöbet yemek yemeyi imkânsız hale getirir. Bu nedenle, bu tür hastalar herhangi bir sıvı ya da katı yiyecek alamadıkları için ciddi bir şekilde susuz kalırlar.
Serebellopontil angulus tümörü veya anevrizma tarafından meydana gelen damar sıkışması esnasında da baş gösterebilir. Fakat diğer kraniyal sinirler ve sistemlerin rolü de yadsınamaz. Boyun forameni, kafa kaidesi, nazofarenks ve tonsiller, farenjit ve araknoiditi içeren tümörlerde de bulunabilir. Görünüşe göre birçok vaka akut boğaz enfeksiyonlarını izler. Birçok vakada kesin sebep belirlenemez. Bu hastaların muayenesinde herhangi bir şeye rastlanmadı. Sorunlu bölgede bilinç bozukluğuna yönelik herhangi bir bulguya rastlanmadı.
Akupunkktur Tedavisi
Akupunktur Noktalarının Seçimi
Aurikulo tedavisi uygulanır.
Esas Noktalar (iki takım)
1.Farenks: Üçlü Enerji Verici (glosofarinjeal, vagus ve fasiyal sinir noktalarının uyarımı)
2.Soluk Borusu: Tonsil, Dil
Ek Noktalar (iki takım)
1.Beyin sapı: Sempatik sinir, Shenmen
2.Beyin: Oksipital
Akupunktur manipülasyonu
Kulak noktaları haftada iki kez kalıcı pres iğnelerle uyarılır ve alternatif olarak iki nokta takımı (hem esas hem de ek noktalar) uygulanmalıdır. Yapışkan plaster ile kulak noktalarına 1-2 mm çapında kuru bezelye parçaları yapıştırılır. Kuru bezelye parçaları, kalıcı pres iğnelere tercih edilir, çünkü uygulanırken ve ataklar esnasında hasta bastığında daha az ağrı yapar. Bir kür tedavi 8-10 seanstan oluşur. Eğer ilerleme görülürse, tedavi devam ettirilir.
Vaka geçmişi
M.H. iki aydır boğazının arka kısmında paroksismal ağrıları olan 50 yaşında erkek bir hasta. Ağrı artan ve aniden meydana gelen karakterdeydi. Katı ve sıvı yiyeceklerin alınması ve hatta birlikte ağrı arttı, fakat çok kısa sürdü. Ağrı sadece boğazla sınırlı kalmadı, aynı zamanda sağ kulağa da yayıldı. Hasta analjeziklere yanıt vermedi. Muayene normal limitler dahilinde idi. Bu hasta ağrıların lokasyonu hariç trigeminal nevralji vakasındakine benzer paroksismal ağrılar sergiledi. Bu bir glosofarinjeal nevralji vakası idi.
Tedavi ve daha fazla kür
Hasta aşağıda belirtildiği gibi tedavi edildi. İki takım kulak akupunktur noktası seçildi ve alternatif olarak uygulandı: (1) Farenks. Üçlü enerji verici, beyin sapı, sempatik sinir, shenmen; (2) Soluk borusu, tonsil, dil, beyin. Kulak noktaları kuru bezelye parçaları ile uyarıldı ve günde iki kez pres uygulandı. Hasta haftada iki kez tedavi edildi ve iki seans arasında bir gün ara verildi. Üçüncü seansın sonunda ağrı ataklarının sıklığı ve şiddeti azalma eğilimi gösterdi. 8 seans sonrasında herhangi bir atak yaşanmadı.
Takip
Hasta takip eden 6 ay boyunca ağrı yaşamadı.
YÜZ NEVRALJİSİ Yüz nevraljisinin eş anlamlı kavramları nervus intermedius nevralji, fasiyal sinir nevraljisi, timpani siniri yüz felcidir. Glosofarinjeal nevraljiden daha nadir görülür ve yüz felci vakalarını glosofarinjeal nevraljiden ayırt etmek zordur.
ANATOMİ Bu tür nevraljinin anatomik temeli, nervus intermediusun duyumsal kök olduğu sekizinci kraniyal sinirde uzanır. Bu sinir muhtemelen, trigeminal sinirin spinal bölgesine sokulan genikülat gangliondaki nöronlardan çıkan ağrı lifleri taşır. Bu trigeminal sinir aynı zamanda glosofarinjeal ve vagus sinirlerin ağrı liflerinin son bulduğu yerdir, en az üçüncü servikal segmentin dorsal boynuzu kadar alçaktadır. Periferal dağılım değişkendir ve timpan zarını, işitme kanalının duvarlarını, dış meatusu, konkayı, tragusu, antitragusu ve antheliksi kapsar. Ayrıca yumuşak damak, boğaz ve nazofarenksi içerir ve fasiyal kaslardan proprioseptif kas tendon hislerini iletir. Kulaktaki alanını vagus ve glosofarinjeal sinirlerle ve yumuşak damaktaki inervasyonla paylaştığı için, boğaz ve nazofarenks glosofarinjeal nevraljide ağrının ilk meydana geldiği yerlerdir, bu yüzden yüz nevraljisini glosofarinjeal nevraljiden ayırmak zorlaşır. KLİNİK ÖZELLİKLER Ağrının lokasyonundaki farklılık hariç trigemeinal nevraljiye benzerlik gösterebilir. Ağrı genellikle kulağın ve dış işitme kanlının daha derin kısımları ile sınırlıdır, fakat bazen kulağın tam önünde ve arkasındadır. Burada mastoid bölgeye, yumuşak damara, boğaza, boyuna ve çeneye doğru yayılım olabilir. Ayrıca yüz, burun, elmacık kemiği bölgesi ve gözün arkasında derin basınç sonucu meydana gelen ağrılı bir his vardır. AKUPUNKTUR TEDAVİSİ Hunt, çok çeşitli olan yüz ve baş ağrılarını daha rahat ifade etmek amacıyla “yüz nevraljisi” kavramını genişletti ve onları primer, sekonder ve refleks olarak sınıflandırdı. Sekonder ve refleks nevraljiler, diş çürükleri ve derin nazofarenks ülserleri gibi çevre iritanların sebep olduğu nevraljilerdir. Burada primer yüz felci ve postherpetik nevraljinin akupunktur tedavisi ele alınacak. Akupunktur Noktalarının Seçimi Ağrı yedinci kraniyal sinirin anatomik sınırlarının arkasına yayılabilir, yani boyun kısmı, art kafa, başın tepesi ve önü. Ağrının bu bölgelere doğru yayılımı, fasiyel sinir ve büyük oriküler sinir, servikal kütanöz sinir ve küçük oksipital sinir ve servikal sinir ağının bütün dalları arasındaki anastomozlar tarafından kontrol edilebilir. Trigeminal sinirin spinal bölgesindeki ağrı liflerinin merkezi sonlanımı, ağrının boyundan çok diğer bölgelere yayılımına sebep olan önemli bir mekanizmayı oluşturur. Akupunktur noktaları seçilirken, bütün bunlar göz önünde bulundurulmalıdır. Oriküla Tedavi Esas noktalar (2 takım) 1.Üçlü Enerji Verici (glosofarinjeal, vagus ve fasiyal sinir noktalarının uyarılması.)
Farenks
Alın Sempatik 2.Temporal sinir
Dış kulak Beyin
Ek Noktalar (2 takım) 1.Ağız
Yüz Shenmen Boyun
2.Alt çene
Art kafa Beyin sapı
Elektroakupunktur Noktalar aşağıda gösterildiği gibi seçilir: Esas noktalar
Tinggong (İB-19) Taichong (KC-3) Jiaosun (ÜE-20) Wangu (G-12) Ermen (ÜE-21) Shenmen (H-7)
Ek noktalar
Fengchi (G-20) Baihui (YD-20) Taiyang (Ekstra-2) Hegu (KB-4) Huatuojiaji C2 C3
Her seferinde 6-8 nokta iğnelenir. Akupunktur Manipülasyonu Kulak noktaları haftada bir kez kalıcı pres iğnelerle uyarılır ve alternatif olarak iki takım kulak akupunkturu noktası uygulanmalıdır (hem esas hem de ek noktalar). Bir kür 8-10 seanstan oluşur. Eğer ağrıda azalma görülürse, tedavi devam ettirilir. Elektro akupunktur tekniği iğnenin akupunktur noktasına takılması, iğnenin elle aşağı yukarı manipüle edilmesi ve hasta deqi hissini yakalayana kadar saat yönünün tersine ve saat yönünde döndürülmesi, ve ardından iğnelerin 30 dakikalık sürekli tarzda akım sağlayan elektrik uyarıcıya bağlanmasından oluşur. Hasta 10 seans tamamlanana kadar her gün veya iki günde bir tedaviye alınır. Eğer ilerleme kaydedilirse, kür devam ettirilir. Bir kür tedavi 10 seanstan oluşur. Bazen hem kulak akupunkturu hem de elektro akupunktur uygulamak, tek başına oriküla akupunktur veya elektro akupunktur uygulamaktan daha iyi sonuçlar verebilir. Vaka Geçmişi H.F. iki aydır devam eden sol kulak ağrısından şikâyet eden 46 yaşında işçi, erkek bir hasta. Ani ataklar ve kulak kepçesinin kızarması ile birlikte beklenmedik sol kulak ağrı paroksismleri yaşadı. Nöbettin süresi birkaç saniye ya da birkaç dakikaydı. Fakat bir paroksismin bitmesi yarım saat veya daha fazla sürdü. Ataklar arsında hastada herhangi semptom gözlemlenmedi. Paroksismal ağrı atakları keskindi ve yakıcı karakterdeydi. Başlangıçta dış kulak kanalında iken, aşamalı olarak boynun sol tarafına ve art kafaya yayıldı ve ağrı atakları daha sık ve uzun süreli hale geldi. Hasta son bir haftadır ağrısız gününün olmadığını söyledi. Ağrı kesicilere yanıt vermedi. Dış kulak kanalındaki tetikleyici bir bölgenin varlığı hariç, muayenede önemli bir bulguya rastlanmadı. Bu vakadaki ağrı, ağrının lokasyonundaki farklılık hariç trigeminal nevraljiye benzerlik gösteriyor. Bu bir yüz felci vakasıydı. Tedavi ve Daha Fazla Kür Hasta aşağıda belirtildiği gibi tedavi edildi. Alternatif olarak iki takım kulak akupunkturu noktası kullanıldı. İki seans arasında bir gün ara verildi. İki takım kulak noktası: (1) Üçlü enerji verici, Dış kulak, Beyin, Oksipital, shenmen; (2) Beyin, Boyun, Yüz, Sempatik sinir, Temporal. İki seanstan sonra bariz bir azalma görülmedi. Elektro akupunktur eklendi ve haftada üç kez uygulandı. Noktalar şu şekilde seçildi: Tinggong (İB-19), Fengchi (G-20), Shenmen (H-7), Jiaosun (ÜE-20), Huatuojiaji noktaları sol C3, C5 ve sağ C4,C6. Başlangıç tedavisinden iki hafta sonra atakların sıklığı azaldı. Bir buçuk aylık tedaviden sonra ağrı tamamen kayboldu. Takip Akupunktur tedavisinin sonunda, bir yol sonra ataklarda nüks meydana geldi.