Diyabetik nöropati
Diyabetik nöropati
Şeker hastalığının görülme sıklığı göz önünde bulundurulduğunda; diyabetik nöropatinin akupunkturistlerin dikkatini çekmesi kaçınılmazdır, özellikle terapötik yaklaşımlarda yapılan araştırmalar için. Şeker hastalığına dair çok sayıda nörolojik komplikasyon vardır, fakat henüz dünyaca kabul görmüş bir nörolojik disfonksiyon sınıflandırması öne sürülmedi, çünkü bu durum klinik, patolojik ve patojenik bakış açısına göre sınıflandırılabilir. Fakat tek bir şey kesin görünüyor ki, diyabet rahatsızlığı çoğunlukla periferal sinirleri etkileme eğilimi gösteriyor. Simetrik periferal nöropati ve, daha nadiren, tekli veya çoklu mononöropati meydana gelebilir. Etiyoloji tam olarak belirgin değil. Periferal sinirler ve köklerdeki dejenerasyon (periferal nöropatide), vasa nervorum (özellikle çoklu mononöropatide), sempatik gangliada (otonom nöropati) dejenerasyon sonucu ortaya çıkabilir. Bazıları diyabet nöropatinin, alt motor nöronların ve posteriyor kök gangliyondaki periferal duyusal nöronların dejenerasyonu sonucu oluşabildiğini söylüyor.
Klinik özellikler
Hastalığın başlangıcı genellikle aşamalı, haftalar ve aylara yayılan ve çoğunlukla simetrik olarak konuşlanan tarzdadır, kas hassasiyeti ve baldır kaslarında oluşan krampların sebep olduğu ağrı ve parestezi tarafından karakterize olur. Bazen başlangıcı akut olabilir. Alt organlar üst organlara oranla daha fazla etkilenir. Ağrı sürekli veya aralıklı olabilir. Keskin, yakıcı veya tam olarak ifade edilemeyen bir ağrı türü olabilir. Distal kas zayıflığı ve atrofisi meydana gelebilir. Daha kronik vakalarda genelleşmiş arefleksi olabilir. Diyabetik mononöropati veya çoklu mononöropati simetrik olandan daha az yaygındır. En yaygın mevkilere siyatik snir ve onun dallarıdır veya kol sinirağı sinirleri ve bireysel sinirlerdir. Ağrı spesifik sinir kordonları ile ilgili olabilir. Üçüncü, dördüncü veya altıncı kraniyal sinir parelizi, genellikle hafif ve uzun süreli vakalarda, göz çukuru içindeki veya etrafındaki ağrı ile bağlantılı olarak diyabetik oftalmoplejiye yol açabilir. Göz bebekleri genellikle normaldir. Otonom sinir sistemi tutulumu yaygındır, fakat bazen sadece klinik görünümler olabilir. Mide atonisi, idrar kaçırma veya idrar retansiyonu, cinsel güçsüzlük ve postür hipotansiyon gibi rahatsızlıkları içeren birtakım otonomik disfonksiyon abnormaliteleri ile karşılaşılabilir.
Teşhis
Diyabetik nöropatinin teşhisinde herhangi bir zorluk yoktur, fakat nöropati semptomlarının bazen farkedilebilir şeker hastalığının ilerlemesini önceleyebileceği veya bazı vakalarda başlangıç semptomları olabileceği gözönünde bulundurulmalıdır. Bu nedenle nöropatili bütün hastalar ayırıcı teşhis çervesinde değerlendirilmelidir ve glukoz tolerans testi yaptırmalıdır.
Akupunktur Tedavisi
Şeker hastalığının bütün komplikasyonlarında, karbonhidrat metabolizması diyet, vücut kilo kontrolü ve hipoglisemik maddelerle kontrol edilmelidir. Fakat nöropatinin meydana gelişi ve mevcut diyabetin süreci, şiddeti veya kontrolü arasında yakın ilişki olmadığı gayet iyi bilinmektedir. Akupunktur tedavisi nöropatili vakalarda, özellikle şeker hastalığı iyi kontrol edilenlerde faydalı olabilir. Şeker hastalığının Nei Jing’de (dünyanın en eski tıp kitabı) tarifi yapıldı. Hastalık için Xiao Dan terimi kullanıldı. Daha sonra şeker hastalığı olan hastalarda idrarın tatlı olduğunu “Thousand Golden Prescriptions” kitabında belgelendi (652 A.D., Sun Simiao). Sun Simiao Xiao Ke terimini kullandı ve Xiao Ke terimini üç grup olarak sınıflandırdı, örn. Üst, Orta ve Alt Xiaos. Bunu ilgili organlara göre yaptı. Üst Xiao akciğer ısısından; orta Üst Xiao mide ısısından: Alt Xiao’nun ise böbrek yetmezliğinden kaynaklandığını bildirdi. Ayrıca Üst Xiao’ya üst enerji vericinin sebep olduğunu, polidipsi tarafından karakterize edildiğini; Orta Xiao’nun orta enerji vericiye bağlı olarak meyadana geldiğini, polifaji tarafından karakterize edildiğini; ve Alt Xiao’nun alt enerji vericiye bağlı olarak meydana geldiğini, poliüri tarafından karakterize edildiğini bildirdi.
Daha önce belirtilen bakış açına göre, şeker hastalığının tedavi prensibi şu şekildedir: (1) Üst Xiao – “akciğer ısısını temizler” ve “susuzluğu gidermek için vücut sıvısı üretimine katkıda bulunur”. (2) Orta Xiao – “mide ısısnı temizler”. (3) Alt Xiao – “böbreği tonifiye eder”.
Çin geleneksel tıbbı ayrıca diyet kontrolünün önemini vurgular ve Xiao Ke’nin tedavi edilemeyeceğini fakat hasta tarafından diyet kontrolünün yapılabileceğini söyler.
Akupunktur Noktalarının Belirlenmesi
Noktalar ilgili kanallara veya geleneksel Çin tıbbına göre iç ve dışla ilişkisi olan kanallara göre seçilir ve ayrıca modern tıbba göre rahatsızlıklardan etkilenen alanlarda seçilir. Birleştirilmiş kanalların içte ve dıştaki ilişkileri şu şekildedir: Akciğer ve Kalın Bağırsak, Mide ve Dalak, Mesane ve Böbrek.
Vücut Akupunkturu Noktaları
Esas Noktalar (iki grup):
Zusanli (Mi-36) Fenglong (Mi-40) Jiexi (Mi-41) Hegu (KB-4) Shousanli (KB-10) Quchi (KB-11)
Yinmen (Me-37) Weizhong (Me-40) Chengshan (Me-57) Kunlun (Me-60) Taixi (K-3) Zhongfeng (KC-4)
Ek Noktalar (iki grup):
Üriner Fonksiyon Bozuklukları İçin
Tianshu (Mi-25) Daju (Mi-27) Shuidao (Mi-28) Taichong (KC-3) Yinlingquan (Da-9)
Shangliao (Me-31) Ciliao (Me-32) Zhongliao (Me-33) Xialiao (Me-34) Zhishi (Me-52) Pangguangshu (Me-28)
Cinsel İktidarsızlık İçin
Zhongji (CV-3) Guanyuan (CV-4) Qihai (CV-6)
Yaoyangguan (GV-3) Mingmen (GV-4) Xiaochangshu (Me-27) Shenshu (Me-23)
Diyabetik Oftalmopleji
Jingming (Me-1) Zanzhu (Me-18) “Ashi” Noktları – göz çukurlarının etrafında Lieque (L-7) Ganshu (Me-18) Shenshu (Me-23)
Tonifikasyon ve Sedasyon İçin
Neiguan (P-6) Zusanli (Mi-36) Xinshu (Me-15) Shenmen (H-7)
Her defasında 6-10 nokta kullanılır.
Kulak Aupunkturu Noktaları
Esas Noktalar:
Susuzluk noktası (dış burnun ortası ve Pingjian noktalarında konuşlanır) Açlık noktası (dış burnun ortasında ve böbreküstü bezi noktalarında konuşlanır) Ek Noktalar Shenmen Subkorteks Kol Üçlü Enerji verici Akciğer Mide Böbrek Mesane
Her seferinde 4-6 nokta seçilir.
Akupunktur Manipülasyonu
Elektroakupunktur
İğneler “de qi” fenomenini yakalamak için döndürülür. Maksimum his yakalandığında, iğneler elektrik uyarıcıya bağlanır. Aralıklı ve hastanın katlanabileceği şiddette akım 20-30 dakika verilir. İki grup nokta alternatifli olarak uygulanır. Bir kür tedavi 10 seanstan oluşur. Bir kür tedaviden sonra, eğer ilerleme görülürse, diğer kürlere geçilir. İki kür tedavi arasında bir hafta ara verilir, o zamanda kulak akupunkturu ek tedavi olarak uygulanabilir.
Eğer torasik bölgedeki back shu noktaları iğnelenirse, iğneler dikine takılmamalıdır, fakat özellikle zayıf hastalarda pnömotorakstan kaçınmak için birazcık mediyal olmalıdır. Ayrıca iğnelme derinliğine dikkat edilmelidir.
Kulak Akupunkturu
Kulak akupunkturu noktaları her 3-5 günde değiştirilmesi gereken kalıc iğnelerle iğnelenir. İğnelere günde üç kez baskı yapılır. Bir kür tedavi 5-8 seans sürer. İki seans arasında 1-2 gün ara verilir.
Vaka Geçmişi
Hasta M.J.: 46 yaşındaki kadın bir işcisine 4 yıl önce polidipsi ve polifajiye dayanarak şeker hastalığı teşhisi konuldu ve kan şekeri düzeyi ve idrardaki şeker seviyesi yükseldi. Hastanın semptomları diyet kontrolü ve antidiyabetik ilaçlarla kontrol edildi. Hastada, devam eden karıncalanma hissi ve bacaklarında geceleri kötüleşen yakıcı bir ağrı meydana geldi. Son aylarda ilk olarak kollarında da ağrı hissettiğini fakat bacaklarındaki kadar şiddetli olmadığını bildirdi. Herhangi bir üriner semptom görülmedi ve müsküler zayıflık şikayeti olmadı. Hasta kiloluydu. Genel fizik muayenesi sıradandı. Göz dışı hareketleri ve kraniyal sinir muayenesi normaldi. Baldır kaslarında hassasiyet meydana geldi. Hafif atrofi oluştu, beden kuvveti azaldı ve hafif zayıflık alt organların distal kaslarını etkiledi. Bilek refleksleri kayboldu. Nörolojik muayene sonuçaları normal limitlerdeydi.
Laboratuvar ölçümü kan şekeri ve idrardaki şeker seviyesinin yüksek olmadığını ortaya koydu. Klinik olarak, diyabetik polinöropati diğer sebeplerden meydana gelen polinöropatiden ayırt edilemeyebilir, fakat uzun süreli şeker hastılığından muzdarip olan ve nöropatinin belirti ve semptomlarını tşaıyan herhangi bir hastadan şüphelenilmelidir, şeker hastalığı iyi kontrol edilse bile.
Tedavi ve daha fazla kür
Bu vakada, akupunktur tedavisinin amacı ağrıyı bastırmaktı. Aşağıdaki noktalar seçildi ve iki grup nokta alternatifli olarak uygulandı.
1.Zusanli (Mi-36), Fenglong (Mi-40), Jiexi (Mi-41), Hegu (KB-4), Shousanli (KB-10), Quichi (KB-11).
2.Weizhong (Me-40), Chengsan (Me-57), Kunlun (Me-60), Shenmen (H-7). “de qi” fenomenine ulaşıldıktan sonra, iğneler elektrik uyarıcıya bağlandı ve hasta yukarıda anlatıldığı gibi tedavi edildi. Hasta ilk altı seanstan sonra belirgin ilerleme gösterdi. Bir kür tedavinin ardından kendini 80% iyileşmiş olarak nitelendirdi. İkinci kür tedavinin ardından karıncalanma hissi ve ağrı kalmadı.
Takip
Altı ay sonra hasta durumunu korudu ve herhagi bir semptom görülmedi.
İlaca bağlı periferal nöropati
Birtakım ilaçların periferal nöropati oluşturmada yeterli potansiyeli taşıdığı görülür, bazen şiddetli derecede, genellikle de periferal sinir liflerinin direk toksik aksiyonuna maruz kalmasıyla meydana gelir. Burada hem aksis silindirlerinin hem de miyelin kılıflarının dejenerasyonu söz konusudur. Nörotoksik ilaca maruz kalan hastaların hepsi de toksik semptomlar sergilemez ve birçok faktörün bireysel değişkeleri etkilediği bilinen bir gerçektir. Bazı hastalar olağan terapötik dozda ilaç aldıklarında nöropati sergilemeye karşı daha duyarlıdırlar. İlaca bağlı priferal nöropatiyi farketmek önemlidir, çünkü diğer rahatsızlıkları simüle edebilir ve bazı vakalarda ilacı durdurduktan sonra iyileşme yavaşlar ve haftalar, aylar hatta yıllar sürebilir.
Klinik özellikler
İlaca bağlı periferal nöropati genellikle ağrılar, parestezi, distal kas zayıflığı ve atrofisi, tendon reflekslerinin kaybı ve sinir hassasiyetinin olduğu simetrik karışık bir motor ve duyusal sinir afeksiyonu olabilir; ve bacaklar kollardan daha fazla etkilenir; veya duyusal semptomların hafif olma eğiliminde olan motor semptomlar üzerinde ağır bastığı görülür. Bazı ilaçlar mononöropatiyi veya çoklu mononöropatiyi başlatabilir ve en çok siyatiği, yaygın peroneal ve kraniyal sinirleri kapsar. Semptomlar tedavi başladıktan hemen sonra belirebilir (2-5 gün içinde), veya uzun süre yüksek dozda ilaça alımından sonra görünmeye başlayabilir (bir ya da daha fazla yıl).
Akupunktur tedavisi
Akupunktur Noktalarının Belirlenmesi
Esas Noktalar (iki grup):
Sanyinjiao (Da-6) Yanglingquan (G-34) Fenglong (Mi-40) Taixi (K-3) Quchi (KB-11) Shousanli (KB-10) Hegu (KB-4) Chengsan (Me-57) Kunlun (Me-60) Lieque (L-7) Chize (L-5)
Ek Noktalar
Tonifikasyon İçin
Neiguan (P-6) Shenmen (H-7) Zusanli (Mi-36)
Sanyinjiao (Da-6) Böbrek, Dalak ve Böbrek kanallarının buluşma noktasıdır. Kan detoksifikasyonunu etkin bir şekilde artırır, Çin tıbbi doktrinine göre midenin, dalağın ve böbreğin fonksiyonunu kolaylaştırır. Etkilenen alanlara göre her seferinde 4-8 nokta kullanılır.
Kulak Akupunkturu Noktaları Bacak Kol Subkorteks Sempatik sinir Shenmen Endokrin
Her seferinde 3-5 nokta kullanılır.
Akupunktur Manipülasyonu
Vücut Akupunkturu
İğneler hızlı bir şekilde takılır ve genellikle iki taraflı olarak uygulanır. İğnelerini takılmasının ardından akupunktur noktaları aşağı ve yukarı hareket ettirerek uyarılır ve “de qi” fenomeni oluşturmak için saat yönünde ve saat yönünün tersine döndürülür. İğneler bu pozisyonda 20-30 dakika kalır. “de qi” hissini kuvvetlendirmek için akupunktur noktaları 5-10 dakika arayla uyarılır. Tedavi haftada üç kez uygulanır. Eğer hasta 3-6 seanstan sonra ilerleme kaydedemiyorsa, dördüncü veya yedinci seansla birlikte bir başka akupunktur noktası grubu uygulanır veya noktalar elektrik uyarıcı ile uayrılır. Bir kür tedavi 10-12 seanstan oluşur.
Kulak Akupunkturu
Kulak akupunkturu noktaları her 3 ya da 5 günde bir değiştirilmesi gereken kalıcı iğnelerle iğnelenir. Sol ve sağ kulak alternatifli olarak kullanılır. Bir kür tedavi 4-5 seanstan oluşur. Kulak akupunkturu genellikle iki kürlük vücut akupunkturu tedavisi arasında ek tedavi olarak uygulanır veya vücut akupunkturu önemli bir ilerleme sağlamadığı zaman eklenir.
Vaka Geçmişi
Hasta H.K.: 39 yaşındaki erkek hasta ayak parmaklarında ve parmaklarında birkaç gün içinde bacaklarına ve kollarına yayılan parastezi olduğunu bildirdi. Daha sonra ağrı ve distal kas zayıflığı meydana geldi. Ağrı devamlı, acı verivi ve yakıcı karakterde ve şiddetli derecedeydi. Alt organlar üst organlardan daha fazla etkilendi. Bir ay önce ishali vardı ve bir hafta boyunca Furazolidone ile tedavi gördü ve bunu takiben hızlıca semptomlar meydana geldi. Renal herhangi bir rahatsılık geçmişi yok. Muayenede hafif simetrik duyusal bozukluk, baldır kaslarında hassasiyet ve alt organlarda hafif zayıflık görüldü. Alt ekstremitede refleksler kayboldu, üst ekstremitelerde azaldı. Bu bir ilaca bağlı periferal nöropati vakası idi, çünkü semptomlar bir haftalık Furazolidone kullanımından sonra kendini gösterdi.
Tedavi ve Daha Fazla Kür
Hasta aşağıda belirtildiği gibi tedavi edildi. Vücut akupunkturu uygulandı ve şu nokta grupları alternatifli olarak kullanıldı: (1) Sanyinjiao (Da-6), Yanglingquan (G-34), Fenglong (Mi-40), Taixi (K-3), quchi (KB-11), Hegu (KB-4), Neiguan (P-6); (2) Zusanli (Mi-36), Chengshan (Me-57), Kunlun (Me-60), Chize (L-5), Lieque (L-7), Shenmen (H-7). Hasta haftada üç kez akupunktur tedavisi aldı. 8 seanstan sonra belirgin ilerleme kaydetti. İki seans daha alan hasta ağrı ve parasteziden tamamen kurtuldu. Daha sonra tedavi haftada iki kez uygulandı. İlk kürden sonraki gün (12 seans) hasta, “Ağrım yüzde yüzde kayboldu ve kuvvetim yüzde yüz geri geldi” şeklinde ifade etti.
Takip
Hasta tedavinin üzerinden geçen bir yıl boyunca herhangi bir semptom yaşamadı.