Siyatik

Siyatik, siyatik sinir boyunca meydana gelen çeşitli ağrılı vakalar için kullanılan ve daha ziyade kapsamlı bir kavramdır. Çoğunlukla erkeklerde meydana gelir ve genellikle erişkin yaşamı hastalığıdır.

Siyatik sinir

Siyatik sinir 2 cm genişliği ile vücuttaki en büyük ve en geniş sinirdir. L4-S3 sinir köklerinden yükselir ve büyük siyatik foramene doğru giden pelvisden geçer ve daha sonra tibial ve peroneal sinirler olarak ayrıldığı, kalçanın arka kısmına doğru olan gluteal maximus kapağının altında alçalır. Peroneal sinir yüzeysel ve derin peroneal sinirlere ayrılır. Siyatik sinirin, kalçada diz arkasındaki kiriş kaslarına doğru olan kısımda özel dallar vardır. Peroneal sinir, çeşitli duyusal dalları aracılığı ile bacak ve ayağın, bacağın ve ayağın yüzeysel ve derin peroneal sinirler tarafından oluşturduğu anteriolateral açının ve tibial sinir tarafından oluşturulan ayak tabanının algılama yetisinden sorumludur. Musküler dalları ise kalçanın, bacağın ve ayağın birçok kasını oluşturur.

Siyatiğin sebepleri

Siyatik, enfeksiyöz ve nöropatik hastalıklar esnasında ya da sonrasında meydana gelebilir; omurga, tüberküloz, travma, metaztas lezyonlarında; spinal kanal, travma, tümör, intratekal ilaç enjeksiyonu, subaraknoid kanama lezyonlarında; pelvik rahatsızlıklarda, travma, hamilelik, büyümüş lenf nodları, pelvik ve psoas absesi, uterus ve prostat hastalıkları. Siyatiğin meydana gelme sebeplerinin çoğunluğu L4 ve L5 veya L5 ve S1 arasındaki disk herniyasyonu iken, özellikle soğuğa maruz kalma ve ağır kaldırma da bu rahatsızlığın sebepleri arasında gösterilir. Siyatik sinir rahatsızlıkları iki büyük gruba ayrılabilir: 1.Sekonder siyatik - Sinir veya lumbosakral kökleri içeren diğer rahatsızlıklardır, özellikle bel fıtığı. 2.Siyatik nevrit - Bu tür siyatik, siyatik siniri içeren gerçek bir nevrittir. Sekunder siyatikten daha az yaygındır. Dahası klinik açıdan bakıldığında, bütün vakaları olası spesifik sebepleri önlenene kadar sekonder olarak addetmekte fayda vardır.

Teşhis

Siyatiğin teşhisi, sebebine bakılmaksızın aşağıdaki kriterlere bağlı kalınarak yapılabilir:

1.Ağrı – Ağrı gluteal bölgede ve kalçanın arka kısmında başlayabilir ve baldırın arkasına, topuğa, ayağa vurur ve hatta tırnaklara kadar yayılabilir. Genellikle süreklidir, fakat paroksismal olabilir, ağrı gece daha da artar ve çoğunlukla dönme, eğilme, öksürme ve hapşırma gibi minör aktiviteler ağrıyı artırır. Ağrı donuk, keskin, vurucu ve usandırıcı olabilir. Lumbosakral bölgedeki ağrı genellikle siyatik sinirdekinden daha önce gelir. Sırt ağrısı süreklidir ve bazen aralıklı olabilir.

2.Sinir kordonu hassasiyeti¬ – Tetkik, büyük siyatik çentikdeki siyatik sinir, kalça, diz ardı çukuru ve bacak üzerindeki hassasiyeti gösterir.

3.Güçsüzlük – Siyatik sinir tarafından desteklenen bazı veya bütün kasları içerebilir. Diz ardı kirişleri, baldır kasları veya ayağın ekstansör kasındaki güçsüzlük siyatik ağrının sebep olduğu lezyon türlerine bağlıdır. Siyatik nevritte bacakta meyadana gelen güçsüzlük genellikle çok bildirilmez.

4.Algı değişiklikleri – Bunlar mevcut olabilir veya olmayabilir. L5 veya S1 dermatomdaki aşırı duyarlıklık genellikle ayak bileği üzerindeki bacağın lateral açısında meydana gelebilir.

5.Aşil refleksi – Genellikle azalmıştır veya yoktur, fakat normal olabilir.

6.Özel işaretler – Siniri geren testlerin sonuçları genellikle pozitiftir, Laségué’nin işareti gibi.

Siyatik nevrit kaynaklı siyatik herzaman tek taraflıdır. Eğer iki taraflı olursa, bunun altında yatan bazı sebepler vardır. Fakat bu gibi durumlarda dahi siyatik ağrı uzun bir süre tek taraflı olabilir. Bu yüzden siyatiği olan her hasta aşağıda yeralan rutin muayenelerden geçmelidir:

1.Lumbosakral omurga, pelvis kalça ekleminin röntgen filmi.

2.Lomber ponksiyon, miyelogram veya tomografi.

3.Ortopedik Muayene.

Akupunktur tedavisi

Akupunktur Noktalarının Seçimi

Esas Noktalar:

Esas noktalar arasında, Huantiao (G-30) en önemlilerinden biridir.

Lumbosakral bölgede sırtta ve etkilenen kısımdaki siyatik sinir boyunca mesane noktaları seçilir. Bunlar aşağıdaki gibidir:

Shensu (Me-23), Qihaishu (Me-24), Dachangshu (Me-25), Guanyuanshu (Me-26), Zhibian (Me-54), Chengfu (Me-36), Yinmen (Me-37), Weizhong (Me-40), Chengsan (Me-57), Kunlun (Me-60), Yanglingquan (G-34), dokuz buluşma noktasından biri kullanılır.

Ek noktalar:

Huatuojiaji noktaları L 1-5 ve lokal hassas noktalar ve ağrıyı çaprazlayan kanallardaki noktalar da seçilebilir. Eğer hastanın sırt ağrısı varsa, arka shu ve Huatuojiaji noktaları genellikle iki taraflı olarak kullanılır, özellikle yüksek derecede ağrı ve erektör omurga kas spazmının görüldüğü vakalarda. Her seferinde altı ila on nokta iğnelenir. Geleneksel Çin tıbbına göre, siyatik nevrite “rüzgar”, “soğuk”, ve/veya “nem” yol açar ve Bi sendromu olarak tanılanır ve kronik seyir karaciğer ve böbrek yetmezliği ile sonuçlanabilir. Bu gibi değişiklikler yin ve yang dengesini etkileyecektir. Mesane ve böbrek “su” elementine ve safrakesesi ve karaciğer de “tahta” elementine ait olduğu için. Aynı elemente ait olan çift organlar veya kanallar, yan ve yin organlar veya kanallar içte ve dıştadır. Bu yüzden, mesane ve safrakesesi kanallarının noktaları esas noktalar olarak seçilir. Akupunktur uygulamasında, kronik vakalar en çok karşılaşılan durumlardır, çünkü hastalar akupunkturu son çare olarak göz önünde bulundurmaktadır.

Akupunktur Manipülasyonu

Akupunktur iğneleri, 4 – 8 cm derinliğinde iğnelenen Huantiao ve Zhibian noktaları hariç dik bir şekilde 1.5 – 3 cm derinliğinde takılır. İğneler “deqi” hissi, subjektif uyuşukluk hissi, durgunluk ve karıncalanma hissi oluşturmak için yukarı ve aşağı hareket ettirilerek ve hem saat yönünde hem de saat yönünün tersinde döndürülürek uyarılır. Huantiao, Zhibian, Chengfu, Yingmen ve Weizhong gibi noktalar, karıncalanma hissi tırnaklara doğru yayılana kadar elle uyarılmalıdır.

0.5 – 1 dakika elle uyarıldıktan sonra, iğneler elektrik uayrıcıya takılır ve 30 dakika boyuna akım uygulanır. Akım, ayağa doğru yayılarak bir karıncalama hissi oluşturmak için aralıklı şekilde uygulanır. Elle yapılan uyarım, elektrik uyarımı süresince 15 dakikalık aralıklarla uygulanır. Bir kür tedavi 10 seansdan oluşur (haftada 3 kez). Bir kürlük tedaviden sonra bir hafta ara verilir, eğer ilerleme kaydedilirse, bir başka küre başlanabilir. Akut vakalarda ara verilmesi tavsiye edilir.

Yukarıdaki noktalar göz önünde bulundurulduğunda, hepsinin de siyatik sinirde veya onun dallarında konuşlanmış olduğu görülecektir. Bu noktaların iğnelerle ve elektro uyaracı ile uayrılması kan dolaşımını normalize eder, siyatik sinirin normal fonksiyonunu geri kazanmasını sağlar ve geleneksel Çin tıbbına göre bu noktaların uyarımı yaşamsal enerji akımını normalize eder.

Vaka Geçmişi

W.G. işçi ve 45 yaşında sol bacak bacak ağrısı teşhisi konulmuş erkek bir hasta. Dört ay önce ağır birşey kaldırırken sırtında bir yırtılma hissetti ve ondan beri sol ayağına, kalçanın ve baldırın arka kısmına yayılan şiddetli, keskin ve analjeziklere ve yeterli konservatif tedavilere cevap vermeyen ağrılar meydana geldi. Muayenede: Hasta sert bir şekilde sırt üstü uzandı ve gövdesini hafifçe öne doğru eğdi. Kalkarken kendini kolları ile birlikte itti. Ayakta iken zarar gören bacağını hafifçe bükerek kendini sağlam olan sağ dizi ile destekledi. Gluteal çukur sol tarafda düşüktü. Birşeyleri kaldırmak için öne doğru eğildiğinde, sol dizi anında bükülüyordu (Neri’nin işareti). Hastanın vücut hareketleri, özellikle de ön doğru eğilme ve aşırı genişlemede, sırttaki ve ilgili bacaktaki ağrıyı artırdı. Sol ayağın dış kenarında hipestezi ve sol bilek refleksinde ise azalma görüldü. Erektör omurga kas kasılması görünür vaziyetteydi.

Omurilikten su alma testinin sonuçları normaldi ve lumbosakral omurganın röntgenleri L5-S1 arasındaki intervertebral boşluktaki daralmayı açığa çıkardı. Hasta ilk muayene edildiğinde, belirgin nörolojik değişiklikler vardı. Bu değişiklikler intervertebral disk çıkıntısı temel alınarak açıklanabilir. Hasta konservatif tedaviye yetersiz bir şelikde cevap verdi ve daha fazla muayene ve cerrahi müdaleyi reddetti. Akupunkturu denemek istedi.

Tedavi ve Daha Fazla Kür

İki takım akupunktur noktası her 2 ya da 3 seansda bir değişili olarak kullanıldı, aşğıda belirtildiği gibi: 1.Bilateral Qihaishu (Me-24) ve Guanyuanshu (Me-26); sol Huantiao (G-30), Chengfu (Me-6), Yinmen (Me-37), Weizhong (B-40), Chengshan (Me-27) ve Kunlun (Me-60)

2.Bilateral Huatuojiaji L3, L5; sol Zhibian (Me-54), Chengfu (Me-36), Yinmen (Me-37), Weizhong (B-40), Chengsan (Me-57) ve Kunlun (60). İğneler yukarıda bahsedildiği gibi manipüle edildi. Bir kür tedaviden sonra ağrıda belirgin bir rahatlama meydana geldi ve ikinci kürün sonunda ağrı tamamen kayboldu.

Hastaya ağır kaldırmaması veya ağrıyı artrabilecek aktivitelerden kaçınması önerildi.